SUPYATEN TI PANANGSAMSAM DAGITI DADAKKEL KEN IMPERYALISTA A MINAS ITI KINABAKNANG TAYO! LABANAN TI NARANGGAS A PANAGTURAY, ISARDENG TI MILITARISASYON!
(PABLAAK PARA ITI ALDAW KORDILYERA 2005
Cordillera Peoples Alliance
Abril 24, 2005)

Maangay ti maikadua pulo ket maysa (21st) a panangselebrar iti Aldaw Kordilyera ditoy Buanao, Bangilo, Abra – Ili dagiti Igubang nga addaan iti nabaknang ken naisalsalumina a kultura, ken napinget a nakidangadang para ti panangsalaknib iti nagtaudan da a daga. Napili daytoy a lugar kas panangsubad iti naindaklan ken naballigi a pannakidangadang da kontra iti nadangkes nga inpaay ti kompanya ti panagtroso, ti Cellophil Resources Corporation (CRC) idi maudi a paset ti 1970’s ken umuna a paset ti 1980’s.

Naguurnong tayo iti daytoy nga aldaw kas pananglagip kadagiti martir ken bannuar tayo a nangidaton iti kangatuan a sakripisyo para ti panangsalaknib iti daga, pangkabiagan ken kinabaknang. Abril 24 ket isu ti gagangay a panakaselebrar kas Macli-ing Memorial , aldaw ti pananglagip ken panangpadayaw iti maysa a pangat ti Kalinga, ken maysa kadagiti nangidaulo iti napinget a pannakilaban kontra iti makadadael a Chico dam a pinudoan ti World Bank .Gapu iti kinapinget na a mangsupyat iti makuna a proyekto, pinatay ti militar ni Ama Macli-ing tapno laeng mapaulimek da ti panansupyat na ti nasao a proyekto. Ngem kas pananglagip kadagiti amin a nangisakripisyo iti biag da iti panangsalaknib ti ili a Kordilyera, napagnunumuan a ti Abril 24 ket isu ti panakaselebrar ti aldaw Kordilyera manipod 1985.

Inmay ken nagurnong tayo met laeng tapnu patibkeren manen ti komitment ken pairtengen ti panagkaykaysa tapnu ituloy nga itandudo ti panakidangadang tayo nga isu ti naibuwisan dagiti banuar iti biag da. Iti pannakikaykaysa ken pannakikadawa tayo kadagiti lokal ken gangannaet a mangitantandudo iti karbengan dagiti nainsigudan nga umili, rambakan met dagiti naraaramidan ti tignayan tayo kadagiti napalabas a tawen ken panagsagana kadagiti sumangbay pay a karit kadatayo.
Ti kumarkaru a panangilugesluges kadagiti umili ken ti sumaksaknap nga pulitikal a panangipgipit.

Dagiti umili a pilipino ket sagsagrapen da ti kumarkaro a kinarigat ken ti pulitikal a panangipgipit nga isu daytoy ti epekto ti imperyalista a globalisasyon ken ti patakaran ti gobyerno nga all –out war, panangubat da kadagiti mangdildillaw ken napinget a mangsupsupyat iti programa na kangrunaan kadagiti militante a tignayan ti umili.

Iti agdama adda ti dumakdakkel a riribuk iti uneg ti pulitika iti pagilian gapu ta ni Gloria Macapagal –Arroyo ket saan a bigbigen dagiti adu nga umili kas lehitimo a presidente kalpasan ti nasaknap a panagkusit ti partido na tapno mapangabak isuna kas presidente iti napalabas nga eleksyon. Ti nabayag a panagtugaw ni GMA idiay Malacanang ket isu met ti napalalu ken saan a mapasardeng a panagkurakot ken korapsyon kadagiti kangatuan nga opisina, civilian ken military bureaucracies manipud iti kababaan a tukad aginggana iti Malacanang ken ti panaka-alinggaget na a mangipatungpal iti war on terror ti estados Unidos.
Nayon pay, ti Arroyo administrasyon ket addan gagar a mangidikta ken mangipakat iti ad-adu a klase ti panagbuwis kadagiti umili, kas iti panangingato ken panangpalawa iti value added tax (VAT) tapno iti kasta ket dumakdakkel pay ti aguman dagiti agar-ari a dassig. Ngem saan nga ipalubos dagiti umili a baklayen ti nayon pay nga panagrigat gapu ta siguden a sagsagrapen da ti nakaro nga epekto ti tuloy-tuloy a panagato ti presyo dagiti kangrunaan a kasapulan ken serbisyo, dagiti met tegged ken sweldo ti empleyado ket agtaltalinaed ti kinababa na. Saanen a masupusupan ti kasapulan iti panagbiag. Ti birok met dagiti mannalon ket saanen nga umanay a pagbiag gapu iti epekto ti import liberalisasyon, smuggling, ken ti nangato a gastos iti panagtalon kas iti abono ken pestisidyo.

Ngem bayat ti panagprotesta dagiti umili iti saan a nainkalintegan a kasasaad, bala ken pang-or (truncheon) ti masabat da kas iti napasamak a masaker kadagiti agwelwelga a mangmangged talon iti hacienda Luisita ken ti naranggas a panagbulabog kadagiti raliyesta idiay Metro-Manila. Iti gandat a mapaulimek dagiti militante a panangbatikos kadagiti kontra umili a programa ken patakaran ti gobyerno, ti rehimen Arroyo ket mangiwaywayat iti nasaknap a kampanya a political assasination nga isu ti nang-alun-on ti biag dagiti lideres, miembro ken taga suporta ti progresibo ken legal nga organisasyon. Daytoy a krimen kontra kadagiti sibilyan ti nangbiktima ken ni Romy Sanches, lider ti tignayan masa iti Ilocos, a pinatay da idiay Baguio city idi March 9, 2005.

Ti panangsamsam iti kinabaknang (rekurso) ken ti militarisasyon kadagiti nainsigudan nga umili.

Ngem saan tayo a mapabutngan ken ipalubos dagiti amin a manggandat a mangranggas kadatayo. Nangruna iti agdama gapu ta ikagkagumaan met ti rehimen ni Arroyo ti pannakailukat iti nalawa a paset ti Kordilyera para iti panagtakaw dagiti gangganaet a kompanya ti panagminas.

Sigun iti rekord ti Mines and Geosciences (MGB), naipakita nga addaan kabuklan nga 128 a nadumaduma nga aplikasyon ti panagminas ditoy rehiyon Kordilyera a mangsakop iti agarup 1,434,770 nga ektarya wenno 70% ti kabuklan a daga iti rehiyon sipod pay idi Enero 2005. Gapu met iti saan a nainkalintegan a desisyon ti Supreme Court iti Mining Act ti 1995, ket isu pay ti maysa a nanggituyang iti panagsamsam kadagti nabatbati pay a kinabaknang ti Kordilyera manipod kadagiti igante a korporasyon ti panagminas kadwa da dagiti gamrud nga opisyales ti gobyerno. Ti corporate ken imperyalista a panagminas ket agresulta iti panakadidigra ti aglawlaw, pannakadadael ti agrikultural a dadaga wenno talon, ken panakaburak iti pagapuan ti pangkabiagan ken kinabaknang dagiti nainsigudan nga umili, nasaknap a pannaka kalbo dagiti baker, ken panakasabidong dagiti karayan.

Dagitoy amin ket isu ti inut-inot a mangpatay kadagiti tattao a nu sadinno ket ti kangrunnaan pagtaudan iti pangbiagan ket iti daga. Ti daga ket inaywanan ken binantayan dagiti appo tayo tapno adda ti matawid ti sumarsaruno a kapututan.

Daytoy ket karit kadatayo itatta, rebengen ken responsibilidad tayo nga ilaban ken salakniban ti daga, biag ken kinabaknang ti Kordilyera no kayat tayo a dagiti sumaruno a kapututan ket agbiag da. Ti panangsupyat tayo iti makadadael a panagminas ket nakabatay iti kongkreto a kapadasan ditoy Kordilyera, saan a mai-gapu iti kina-imot, kinapa-idam, anti – progreso wenno iti saan tayo a kayat ti panagdur-as. Iti probinsya ti Benguet nga isu ti addaan dagiti 15 a dadakkel nga operasyon ti pagminasan iti napalabas, ket agtaltalinaed nga isu paylang ti maysa a kapanglawan a probinsya iti pagilian.. Rinibo a pesante ken komunidad ti nainsigudan nga umili iti igid ti karayan Abra ken Agno ti agtultuloy a mangsagsagrap iti polusyon kadgitoy mayor a karayan ditoy Kordilyera gapu iti sabidong ken rugit ti minas. Dagiti met mangmangged ditoy , nga isu koma ti mangsagrap iti benipisyo ti operasyon ti minas, ket magungundawayan, napeggad a pagtrabahuan ken agtultuloy a panaglabsing iti karbengan ti ipapaay ti kompanya ti minas kadakuada.

Dagiti kapadasan tayo ken ti kapadasan dagiti dadduma nga umili ditoy ken iti ballasiw-taaw ket nangipakita iti kinapudno ti Corporate mining a maisupadi iti makaallilaw nga ibagbaga dagiti gangganaet nga agpupuonan ken dagiti kakumplot na iti gobyerno. Itatta a naamuan tayo ti kinabulok da , usaren da manen ti turay tapno mapilit da dagiti tattao nga umannugot iti gandat da a panangsamsam iti daga tayo. Daytoy ti makagapo iti panangideploy da ti adu a militar kadagiti lugar a panggep da a minasen.

Kondenaren tayo ti umer-irteng a militarisasyon ken pulitikal a pananglipit kadagiti nainsigudan a komunidad ditoy Kordilyera. Ditoy Abra, naka-deploy ti 41st Infantry Batallion(IB) ti Philippine Army, kadwa ti 1601st ken 1602nd Provincial Police Mobile Group ti Philipine National Police(PNP). Iiti Kalinga, adda met ti 77th ken 21st IB ken nayun pay dagiti lima a companies ti Civilian Armed Auxiliary. Idiay Mt. Province, agkadwa ti 54th IB ken dua a companies ti CAFGU. Adda met ti units ti 54th IB a naka- deployed iti probinsya ti Ifugao ken iti Mankayan Benguet. Nu man pay adda dagitoy a military ken paramilitary units, itultuloy pay laeng ti gobyerno a mangarakop kadagiti self-proclaimed Cordillera People Liberation Army wenno CPLA nga isu ti napeklan iti panang-abuso ken pananglabsing iti karbengan kas tao.

Dagitoy a military units ti mangipaspasaknap iti buteng kadagiti tattao, nangruna iti sulsulinek ti Kordilyera. Mangaresto iti sibilyan nga awan iti warrant of arrest, agpaputok nga awanan warning, panangdangran ken panagpapatay. Pwersado a panagserrek kadagiti baballay, panagtakaw kadagiti nabalor a sanikua ti umili. Adda dagiti babbai a biktima ti arbitrary detension ken adda pay dagiti mabiktima iti panagrames . Iti amin a basol da awan pay ti naikkan iti hustisya isu nga agtultuloy ti panagaramid da iti kinarangas kadagiti umili..Ti agtultuloy a militarisasyon ditoy Kordilyera ket isu ti manglapped iti lumawlawa nga inpluwensya ti New Peoples Army(NPA) iti rehyon ken iti pumigpigsa ken lumawlawa a tignayan dagiti nainsigudan nga umili.

Isunga, kondenaren tayo ti panangibilang da iti Cordillera Peoples Alliance kas maysa kadagiti “ kabusor ti estado iti “Knowing the Enemy…” power point presentation nga isu ti ipabpabuya dagiti militar. Daytoy nga akusasyon ti militar kadagiti lehitimo nga organisasyon ket maysa a taktika da a mangsinasisina iti naurnos a tignayan ti umili tapno maisayangkat da ken maipakita a nainkalintegan ti political repession nga araramiden da kadagiti ligal ken militante nga organisasyon, nga isu koma ti pagserbian da a kas iti sinapataan da.Daytoy a panagkampanya da ket tapno makaluban da iti publiko dagiti nakaro a pananglabsing iti karbengan kas tao, korupsyon iti uneg dagiti nangngato nga opisyalis da , ken iti kaadda ti sindikato iti drug-traficking, kidnapping ken panagtakaw iti uneg ti military. Ngem nu kadagiti nainsigudan nga umili nga agsagsagrap iti kinarigat ken iti panaglabsing iti karbengan da, nalawag ken ammo da nu asinno ti pudno a kalaban da.

Ti lumawlawa a tignayan masa iti Kordilyera ket pakakitaan iti lumawlawa met a pannaka ipaidam dagiti nainsigudan nga umili iti ekonomya ken pulitika a kasasaad ti pagilian isunga
iti agdama pumigpigsa ti tignayan iti panangirupir iti karbengan, interes ken masakbayan iti amin a gundaway. Iti saan a makatao a polisiya ti rehimen nga Arroyo, ti kasasaad ket kumarkaro a maiturong iti nangatngato pay a pulitikal a pannakasinasina dagiti agturturay ket iti saan nga agbayag sumaruno ti panakaisina ni GMA kadagiti umili gaputa ti laeng makagapu iti panagtalinaed na iti turay ket babaen iti panangallilaw, manipulation ken pulitikal a panangliplipit iti amin a porma.

Dagiti pudno a kalaban ti umili ket mabalin nga agaramid iti nakaro a kinadakes ngem situtured ken sititibker dagiti umili iti panangsalaknib iti karbengan ken iti panangsupyat iti amin a porma ti pulitikal a panangranggas ken panangipaidam iti karbengan iti ekonomiya. Itultuloy tayo a mangsupyat iti panangsamsam da iti daga ken kinabaknang . Nainkalintegan ti dangadang gaputa daytoy laeng ti pamuspusan tapno mapatalinaed ken masalwadan ti biag, kinatao ken dignidad. Daytoy ti adal manipod kadagiti appo tayo. Daytoy ti naipakita dagiti banuar tayo.Isunga dagitoy ti rason tayo nga agrambak ittatta nga aldaw. Intayo pagtalinaeden ti kired ken tured para iti panangsalaknib iti ili a nagtaudan.. tapno iti kasta agtultuloy ti panangrambak tayo iti Aldaw Kordilyera kadagiti sumarsaruno pay a tawen.

Supyaten ti terorismo ti estado ken hustisya para kadagiti amin a biktima ti pananglabsing iti karbengan kas tao!

Labanan dagiti makakadadael ken imperyalista a minas! Salakniban ti kinabaknang a tawid dagiti umili.

Iyabante ti panakidangadang para iti bukod a panagkeddeng ken pudno a demokrasya!

Agbiag dagiti umili ti Kordilyera!